vaccine & vaccinate & vaccination – ทราบกันหรือไม่ว่าคำยอดฮิตตอนนี้มีที่มาจากศัพท์ละติน vaccinus ที่มาจากรากคำ vacca ที่แปลว่าวัวอีกที ทำไมหรือคะ ก็เพราะวัวถูกใช้ผลิตวัคซีนสู้กับโรคฝีดาษ(smallpox) ในยุคแรกๆ ของการผลิตวัคซีน
ไม่ต้องบอกก็ทราบกันดีว่า vaccine คืออะไร เพราะภาษาไทยก็รับคำนามนี้มาใช้อย่างตรงตัวเพื่อสื่อถึงผลิตภัณฑ์ชีวภาพที่ใช้ฉีดเข้าร่างกายคนเราเพื่อกระตุ้นให้เกิดภูมิคุ้มกันต่อเชื้อโรคนั้นๆ เพราะเราคุ้นเคยกับการฉีดวัคซีนแต่เด็กกันเป็นอย่างดี
แต่คำนี้ก็มีรูปกริยา to vaccinate และรูปคำนาม vaccination ที่น่าสนใจด้วยเช่นกัน โดยคำแรกแปลว่า อาการการฉีดวัคซีน ส่วนคำหลังสื่อถึง การฉีดวัคซีน นั่นเอง ในขณะที่รูปคุณศัพท์ vaccinable ใช้สื่อเชื้อโรคที่สามารถผลิตวัคซีนแก้ได้(vaccinable disease)แล้วหรือคนที่สามารถรับการฉีดวัคซีนได้(vaccinable person)
นอกจาก to inject คำกริยาที่มักมาคู่กันใช้สื่อถึงการฉีดวัคซีนด้วยเข็มเข้าร่างกาย ยังมี to inoculate อีกคำ แถมยังมีคำสร้างใหม่ computer vaccine ซึ่งก็คือโปรแกรมที่ออกแบบมาเพื่อป้องกันไม่ให้คอมพิวเตอร์ติดไวรัสจนเกิดความเสียหายต่อเครื่องนั่นเอง
ตัวอย่าง:
There are several vaccines undergoing trials. (มีวัคซีนอยู่หลายตัวที่อยู่ระหว่างทดลอง)
Many seniors are highly concerned about vaccination. (ผู้สูงวัยหลายคนกังวลเป็นอย่างมากกับการที่จะได้รับการฉีดวัคซีน)
People around the world are expecting the arrival of a vaccine against Covid-19. But not all of them will be vaccinated this year. This issue of vaccination has become controversial at both domestic and international levels. (ผู้คนทั่วโลกกำลังคาดหวังต่อการที่จะมีวัคซีนต้านโรคโควิด-19 แต่ไม่ใช่ว่าทุกคนจะได้รับการฉีดภายในปีนี้ ประเด็นการได้รับการฉีดวัคซีนได้กลายเป็นที่โต้เถียงกันทั้งระดับภายในประเทศและนานาชาติ)
Despite this disease being vaccinable, the vaccinable population in this country is limited. (แม้ว่าเชื้อโรคตัวนี้จะสามารถผลิตวัคซีนได้ แต่ประชากรที่สามารถฉีดวัคซีนได้ของประเทศนี้ก็มีจำนวนจำกัด)
Don’t hesitate to purchase this efficient computer vaccine. (อย่าลังเลที่จะซื้อโปรแกรมวัคซีนที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดไวรัสคอมพิวเตอร์)